DeepSeek là gì? Mô hình AI mã nguồn mở từ Trung Quốc

Trong làn sóng phát triển trí tuệ nhân tạo toàn cầu, DeepSeek nổi lên như một mô hình AI mã nguồn mở đầy tiềm năng đến từ Trung Quốc. Không chỉ là đối thủ cạnh tranh với những tên tuổi lớn như ChatGPT, DeepSeek còn mở ra cơ hội mới cho doanh nghiệp trong việc ứng dụng AI hiệu quả, linh hoạt và tiết kiệm chi phí. Cùng Base.vn khám phá DeepSeek là gì và lý do nó đang được giới công nghệ đặc biệt quan tâm.

1. DeepSeek là gì?

DeepSeek là một dự án trí tuệ nhân tạo đến từ Trung Quốc, được phát triển bởi công ty DeepSeek AI vào năm 2023. Ngay từ khi ra mắt, DeepSeek đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng công nghệ toàn cầu nhờ định hướng mã nguồn mở và hiệu năng đáng nể trong lĩnh vực mô hình ngôn ngữ lớn (LLM).

Khác với nhiều mô hình AI phổ biến như GPT (OpenAI), Gemini (Google) hay Claude (Anthropic) vốn thuộc sở hữu độc quyền, DeepSeek lựa chọn con đường cởi mở toàn diện: công khai toàn bộ mã nguồn, dữ liệu huấn luyện và cấu trúc mô hình. Điều này giúp DeepSeek trở thành một trong những LLM mã nguồn mở đầy đủ nhất hiện nay, cho phép nhà phát triển, doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu dễ dàng truy cập, tùy biến và triển khai theo nhu cầu riêng.

DeepSeek AI đặt mục tiêu xây dựng một nền tảng AI với các đặc tính nổi bật như:

• Mã nguồn mở và dễ tiếp cận, giúp xóa bỏ rào cản công nghệ giữa các cá nhân, tổ chức lớn nhỏ.
• Hiệu suất cao, chi phí thấp, phục vụ cả nghiên cứu và ứng dụng thương mại.
• Có thể ứng dụng linh hoạt trong nhiều lĩnh vực: chatbot, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, tìm kiếm thông minh, hỗ trợ lập trình, giáo dục, y tế…

Thông qua DeepSeek, đội ngũ phát triển muốn tạo ra một “công cụ AI vì cộng đồng”, thúc đẩy sự phát triển minh bạch và bền vững trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.

2. Điểm nổi bật của DeepSeek – Vì sao thu hút cộng đồng AI?

2.1 Mã nguồn mở toàn phần

Một trong những lý do lớn nhất khiến DeepSeek nhanh chóng thu hút cộng đồng công nghệ toàn cầu chính là việc công bố mã nguồn mở toàn phần. Đây là lợi thế lớn mà các mô hình đóng như GPT-4, Claude hay Gemini không thể cạnh tranh. Cụ thể, DeepSeek không chỉ mở mã code, mà còn chia sẻ:

• Cấu trúc mô hình
• Trọng số huấn luyện
• Dataset sử dụng
• Tài liệu kỹ thuật chi tiết trên GitHub

Điều này khiến DeepSeek trở thành một trong những mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) mã nguồn mở hiếm hoi đạt chất lượng cao trên thị trường hiện nay. Việc mã nguồn mở giúp:

• Các nhà nghiên cứu có thể kiểm tra, đánh giá và cải tiến mô hình dễ dàng.
• Doanh nghiệp có thể triển khai trên hệ thống riêng để bảo vệ dữ liệu nội bộ.
• Các nhà phát triển có thể tùy biến, tích hợp vào ứng dụng theo mục đích cụ thể.

2.2 Hiệu suất cao, chi phí thấp

Dù là mô hình mã nguồn mở, DeepSeek vẫn chứng minh năng lực xử lý mạnh mẽ, có thể cạnh tranh với các mô hình thương mại hàng đầu.

• DeepSeek-VL là mô hình đa phương thức (multimodal), có thể hiểu và phản hồi cả văn bản lẫn hình ảnh.
• DeepSeek-V2 (16B tham số) được đánh giá đạt hiệu quả tiệm cận với GPT-4 trong một số benchmark về logic và toán học.

Đáng chú ý nhất là chi phí huấn luyện của DeepSeek:

• DeepSeek V2/V3 được đào tạo với chi phí chỉ khoảng 5,5 – 6 triệu USD.
• Trong khi đó, GPT-4 của OpenAI ước tính tiêu tốn hơn 100 triệu USD để huấn luyện.

Với hiệu suất tốt và chi phí thấp, DeepSeek trở thành lựa chọn hấp dẫn cho cả nghiên cứu và ứng dụng thực tế, đặc biệt ở các thị trường đang phát triển.

2.3 Ứng dụng thực tế mạnh mẽ

Khác với nhiều mô hình mã nguồn mở chỉ hoạt động trong phạm vi nghiên cứu, DeepSeek nhanh chóng được thương mại hóa và triển khai vào thực tế, điển hình:

• Ứng dụng DeepSeek AI trên iOS đạt vị trí Top 1 ứng dụng miễn phí trên App Store tại Mỹ vào đầu năm 2024 – vượt qua cả ChatGPT.
• Ứng dụng được người dùng đánh giá cao nhờ tốc độ phản hồi nhanh, giao diện thân thiện và hỗ trợ nhiều tính năng nâng cao (bao gồm cả xử lý ảnh).
• Tại Trung Quốc, DeepSeek còn được tích hợp vào các sản phẩm gia dụng thông minh như TV thông minh, tủ lạnh, máy hút bụi,…

Với khả năng ứng dụng thực tế cao, DeepSeek không chỉ đơn thuần là một công cụ nghiên cứu mà còn là giải pháp AI thương mại quy mô lớn, tiếp cận hàng triệu người dùng chỉ sau thời gian ngắn ra mắt.

3. So sánh DeepSeek với ChatGPT, Claude, Gemini

Trong thế giới AI hiện nay, cuộc đua giữa các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) đang nóng hơn bao giờ hết. Mỗi mô hình đều có những ưu thế riêng: ChatGPT nổi bật với hệ sinh thái mạnh từ OpenAI, Claude ghi điểm ở khả năng đọc hiểu văn bản dài, Gemini đi đầu về tích hợp dữ liệu thời gian thực. Trong khi đó, công cụ AI DeepSeek lại khiến cộng đồng bất ngờ nhờ tính mã nguồn mở toàn phần và hiệu suất đáng gờm so với chi phí đầu tư thấp. 

Dưới đây là bảng so sánh để thấy rõ sự khác việt giữa DeepSeek và các công cụ AI phổ biến nhất hiện nay (ChatGPT, Claude AI, Gemini): 

4. Hướng dẫn đăng ký và sử dụng DeepSeek cho người mới bắt đầu 

4.1 Hướng dẫn đăng ký 

Để bắt đầu trải nghiệm DeepSeek, bạn có thể thực hiện theo các bước đơn giản sau:

Bước 1: Truy cập trang web chính thức: Truy cập vào trang chủ DeepSeek và nhấn nút “Start Now” để bắt đầu quá trình đăng ký.

Bước 2: Đăng ký tài khoản: Bạn có thể lựa chọn đăng nhập nhanh bằng tài khoản Google, đây là cách đơn giản và tiết kiệm thời gian nhất. Ngoài ra, cũng có thể tạo tài khoản mới bằng cách nhập thông tin cá nhân và làm theo hướng dẫn trên giao diện.

Bước 3: Xác nhận tài khoản: Chọn email muốn sử dụng và làm theo hướng dẫn xác thực để hoàn tất quá trình kích hoạt.

Bước 4: Đăng nhập và sử dụng: Sau khi tài khoản được xác thực, bạn có thể đăng nhập và bắt đầu sử dụng các tính năng của DeepSeek.

Việc cài đặt DeepSeek trên điện thoại cũng rất đơn giản:

• Đối với thiết bị iPhone (iOS): tải ứng dụng tại đây.
  
• Đối với thiết bị Android: tải ứng dụng tại đây.

4.2 Hướng dẫn sử dụng DeepSeek cơ bản

Sau khi đăng nhập thành công, bạn có thể tận dụng DeepSeek để hỗ trợ nhiều tác vụ trong học tập, công việc và sáng tạo nội dung:

• Nhập yêu cầu vào khung trò chuyện: Gõ trực tiếp câu hỏi hoặc nhiệm vụ bạn muốn AI thực hiện, ví dụ như viết nội dung, dịch thuật, tổng hợp thông tin hay hỗ trợ lập trình.
• Diễn đạt yêu cầu một cách rõ ràng và cụ thể: Hướng dẫn càng chi tiết, AI càng dễ hiểu và phản hồi chính xác hơn theo đúng mong muốn của bạn.
• Kích hoạt DeepThink (R1) khi cần phân tích chuyên sâu: Tính năng này giúp AI mở rộng lập luận và giải thích kỹ hơn trong những trường hợp cần đào sâu thông tin.
• Tùy chỉnh và thử lại nếu cần: Nếu kết quả chưa tối ưu, bạn có thể sửa đổi yêu cầu đầu vào để cải thiện phản hồi ở lần tiếp theo.

6. Các vấn đề và tranh cãi liên quan đến DeepSeek

6.1 Thu thập và lưu trữ dữ liệu

DeepSeek đã đối mặt với các cáo buộc về việc thu thập một lượng lớn dữ liệu người dùng. Công ty này lưu trữ dữ liệu tại Trung Quốc, điều này đã dấy lên mối lo ngại về quyền riêng tư và an ninh quốc gia. Việc thu thập dữ liệu mà không rõ ràng về phạm vi và mục đích có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt trong bối cảnh chính sách kiểm soát thông tin của Trung Quốc.

6.2 Kiểm duyệt nội dung

Một trong những vấn đề đáng lo ngại là cơ chế kiểm duyệt của DeepSeek đối với các chủ đề nhạy cảm. Các mô hình AI của DeepSeek đã bị phát hiện hạn chế hoặc từ chối trả lời các câu hỏi liên quan đến các vấn đề như sự kiện Thiên An Môn, vấn đề Đài Loan và nhân quyền tại Trung Quốc. Điều này tạo ra những nghi vấn về việc liệu công nghệ này có thể bị sử dụng để kiểm soát thông tin và thao túng dư luận.

6.3 Phản ứng quốc tế

Sự phát triển của DeepSeek đã thu hút sự chú ý từ các chính phủ trên toàn cầu. Nhiều quốc gia, bao gồm Mỹ, Hàn Quốc, Đài Loan và Liên minh Châu Âu, đã đưa ra các cảnh báo về việc sử dụng các mô hình AI do Trung Quốc phát triển, đặc biệt là trong các cơ quan nhà nước. Những lo ngại chính bao gồm nguy cơ rò rỉ dữ liệu và các vấn đề liên quan đến kiểm duyệt nội dung ẩn, có thể ảnh hưởng đến tự do ngôn luận và an ninh quốc gia.

Các vấn đề này đã tạo ra những thách thức lớn trong việc quản lý công nghệ AI, yêu cầu các quốc gia phải thận trọng hơn trong việc giám sát và kiểm soát việc ứng dụng các công nghệ mới này, nhằm bảo vệ quyền lợi của công dân và đảm bảo tính minh bạch trong việc sử dụng thông tin.

7. Có nên sử dụng DeepSeek không?

Khi xem xét sử dụng DeepSeek, người dùng cần cân nhắc giữa các lợi ích và rủi ro sau:

Lợi ích:

• DeepSeek là nền tảng AI mạnh mẽ, hỗ trợ các tính năng như tìm kiếm, xây dựng chatbot và lập trình.
• DeepSeek có chi phí sử dụng thấp và khả năng tích hợp linh hoạt vào nhiều ứng dụng khác nhau.

Rủi ro và lo ngại:

• Kiểm duyệt nội dung: Máy chủ của DeepSeek đặt tại Trung Quốc và có cơ chế kiểm duyệt nội dung, đặc biệt với các chủ đề nhạy cảm liên quan đến Thiên An Môn, Đài Loan và nhân quyền.
• Bảo mật và quyền riêng tư: Dữ liệu người dùng được lưu trữ tại Trung Quốc, gây lo ngại về giám sát và bảo mật thông tin.

Tóm lại, nếu bạn cần một công cụ AI cho các tác vụ thông thường, DeepSeek có thể là một lựa chọn hợp lý. Tuy nhiên, nếu ưu tiên của bạn là bảo mật và quyền riêng tư, bạn nên cân nhắc kỹ trước khi sử dụng phần mềm này.

8. Xu hướng phát triển của DeepSeek trong tương lai

Trong tương lai, DeepSeek có tiềm năng phát triển mạnh mẽ và có thể cạnh tranh trực tiếp với các tên tuổi lớn trong lĩnh vực AI như ChatGPT hay Gemini. Các chuyên gia trong ngành đưa ra dự báo rằng nền tảng này sẽ tiếp tục cải tiến và mở rộng khả năng của mình với một số xu hướng nổi bật sau:

• Cải thiện khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP): DeepSeek sẽ nâng cấp các thuật toán để hiểu ngữ cảnh tốt hơn, giúp chatbot AI phản hồi tự nhiên và chính xác. Điều này sẽ hỗ trợ nhiều tác vụ như dịch thuật, tổng hợp văn bản và tìm kiếm thông tin, từ đó giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình làm việc và cung cấp dịch vụ khách hàng hiệu quả hơn.
• Mở rộng sang thị giác máy tính (Computer Vision): Nền tảng DeepSeek dự kiến sẽ bổ sung khả năng phân tích hình ảnh và video, tạo ra nhiều ứng dụng thực tế hơn. Chẳng hạn, trong y tế, AI có thể hỗ trợ chẩn đoán bệnh từ hình ảnh y khoa, trong khi ở lĩnh vực an ninh và tài chính, công nghệ nhận diện khuôn mặt có thể tăng cường bảo mật.
• Ứng dụng học tăng cường (Reinforcement Learning): DeepSeek sẽ cải tiến các mô hình AI có khả năng học hỏi và thích ứng với dữ liệu để đưa ra quyết định chính xác hơn. Điều này đặc biệt hữu ích trong các lĩnh vực như tài chính, chuỗi cung ứng và tự động hóa, giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa hiệu quả.
• Tính cá nhân hóa và mô-đun cao: DeepSeek sẽ phát triển AI dạng mô-đun, cho phép tùy chỉnh theo nhu cầu cụ thể của doanh nghiệp trong các lĩnh vực như tài chính, giáo dục và y tế. Giao diện người dùng sẽ được tối ưu hóa để dễ sử dụng và nâng cấp mà không cần đào tạo lại từ đầu.
• Hợp tác giữa con người và AI: Thay vì hoạt động độc lập, DeepSeek sẽ tập trung vào việc hỗ trợ con người trong các công việc phân tích dữ liệu và ra quyết định thông minh. Hệ thống AI sẽ được thiết kế minh bạch, tuân thủ đạo đức và có trách nhiệm trong việc hỗ trợ con người.
• Mở rộng toàn cầu và thúc đẩy đổi mới: DeepSeek đặt mục tiêu cạnh tranh với các đại gia như OpenAI và Google DeepMind, với chiến lược nhắm vào các khu vực có nhu cầu AI lớn nhưng chi phí thấp. AI của DeepSeek sẽ được tích hợp vào các ngành như giáo dục, tài chính, sản xuất và chăm sóc sức khỏe, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất trên quy mô toàn cầu.

Với những xu hướng này, DeepSeek có thể trở thành một nền tảng AI quan trọng trong tương lai, đáp ứng nhiều nhu cầu đa dạng ở nhiều lĩnh vực khác nhau của các doanh nghiệp và người dùng trên toàn thế giới.

9. Kết luận

Tổng kết lại, DeepSeek là một trong những đại diện nổi bật của làn sóng AI mã nguồn mở, cho thấy tiềm năng cạnh tranh đáng kể với các “ông lớn” trong ngành công nghệ trí tuệ nhân tạo. Nền tảng này không chỉ sở hữu khả năng xử lý ngôn ngữ mạnh mẽ, chi phí hợp lý mà còn hứa hẹn mở rộng sang nhiều lĩnh vực ứng dụng thực tế. 

Tuy vậy, bên cạnh những điểm mạnh, người dùng cũng cần thận trọng xem xét các yếu tố liên quan đến bảo mật và quyền riêng tư, đặc biệt khi dữ liệu được lưu trữ và xử lý trên máy chủ tại Trung Quốc. Việc lựa chọn sử dụng DeepSeek hay không nên dựa trên sự đánh giá cẩn trọng giữa nhu cầu thực tế và mức độ an toàn thông tin mong muốn.