B2C là gì? Cách doanh nghiệp tiếp cận người tiêu dùng hiệu quả

Trong thời đại số, khi công nghệ ngày càng phát triển, việc kinh doanh đã trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Một trong những mô hình kinh doanh phổ biến nhất hiện nay là B2C (Business-to-Consumer). Vậy B2C là gì? Và làm thế nào để các doanh nghiệp có thể tiếp cận người tiêu dùng một cách hiệu quả trong mô hình này? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp những câu hỏi trên.

1. B2C là gì?

B2C là viết tắt của Business-to-Consumer, nghĩa là từ doanh nghiệp đến người tiêu dùng. Đây là mô hình kinh doanh phổ biến, trong đó các doanh nghiệp bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng, chứ không phải cho các doanh nghiệp khác.

Trong mô hình kinh doanh B2C, doanh nghiệp bán hàng, cung cấp dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng cuối (khách hàng). Đây là mô hình kinh doanh bán lẻ, hoạt động khá đơn giản, nhanh gọn nhưng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong kinh tế thị trường tại Việt Nam. 

Ví dụ: mua sắm trên website TMĐT, mua sắm tại siêu thị, tạp hóa,…đều là những ví dụ điển hình của kinh doanh B2C. 

2. Phân biệt B2B và B2C

Đọc thêm: B2B là gì? Giải mã mô hình “Doanh nghiệp với Doanh nghiệp”

3. Đặc điểm mô hình B2C

Trong bối cảnh nền công nghệ số không ngừng phát triển mạnh mẽ, kinh doanh B2C ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tiêu dùng và mở rộng thị trường. Tuy nhiên, như bất kỳ mô hình kinh doanh nào khác, B2C cũng tồn tại những ưu nhược điểm nhất định. 

Để hiểu rõ hơn về mô hình này, hãy cùng Base.vn phân tích những đặc điểm, từ đó thấy rõ được những ưu, nhược mà các doanh nghiệp B2C có thể gặp phải trong quá trình hoạt động.

3.1 Phân khúc thị trường đa dạng

Các doanh nghiệp B2C có thể lựa chọn phân khúc khách hàng theo nhiều yếu tố như độ tuổi, giới tình, thu nhập, vị trí địa lý, sở thích cá nhân,…Sự đa dạng này vừa là cơ hội cho donah nghiệp khi mở ra thị trường mục tiêu rộng lớn, nhưng đồng thời cũng tạo ra nhiều thách thức trong việc tối ưu hóa chiến lược marketing cho từng nhóm khách hàng khác nhau. 

3.2 Thị trường cạnh tranh cao

Kinh doanh B2C thường phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ nhiều doanh nghiệp trong cùng lĩnh vực. Trong B2C, khách hàng có nhiều lựa chọn về nhà cung cấp sản phẩm, dịch vụ. Họ sẽ có thể cân nhắc về giá cả, mẫu mã, chất lượng,…của nhiều bên liên quan trước khi đưa ra quyết định mua hàng. 

Do đó, để giữ chân khách hàng, doanh nghiệp cần không ngừng cải tiến sản phẩm, chăm sóc khách hàng tốt cũng như tạo ra các giá trị khác biệt mới có thể giữ chân khách hàng. 

3.3 Thời gian ra quyết định mua hàng ngắn 

Trong mô hình B2C, khách hàng thường có thời gian suy nghĩ và quyết định mua hàng nhanh hơn. Họ mua sản phẩm thường phụ thuộc vào cảm xúc, nhu cầu cá nhân, ngoài ra còn bị tác động bởi các yếu tố từ truyền thông, quảng cáo. 

Quá trình ra quyết định của khách hàng B2C ít bị ràng buộc bởi các bên liên quan, cũng như không bị cản trở bởi các thủ tục pháp lý, quy trình phê duyệt phức tạp nên quá trình mua hàng diễn ra nhanh chóng, thuận tiện. 

3.4 Sản phẩm/dịch vụ được cập nhật thường xuyên

So với mô hình B2B, các doanh nghiệp B2C có tần suất cập nhật, phát triển sản phẩm/dịch vụ mới thường xuyên hơn để đáp ứng nhu cầu khách hàng, đảm bảo lợi thế cạnh tranh trên thị trường. 

Các sản phẩm, dịch vụ trong B2C cũng thường được phát triển dựa trên xu hướng thị trường, cùng với sự thay đổi hành vi, sở thích liên tục của khách hàng.

Ví dụ: Các nhãn hàng thời trang nhanh thường xuyên cập nhật mẫu mã, sản phẩm mới theo từng mùa, từng thời điểm để đáp ứng thị hiếu của khách hàng. 

4. Cơ hội và thách thức của doanh nghiệp B2C

4.1 Cơ hội 

Doanh nghiệp B2C có cơ hội lớn trong việc tiếp cận thị trường mục tiêu rộng lớn và đa dạng. Đặc biệt, sự bùng nổ của các kênh kỹ thuật số đem đến cho doanh nghiệp một lượng khách hàng khổng lồ trên nền tảng online.

Sự phát triển của công nghệ cũng giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng nhanh chóng hơn, chính xác hơn thông qua việc phân tích và xử lý dữ liệu. 

Đặc biệt, với xu hướng tiêu dùng hiện nay, mua sắm trực tuyến và thương mại điện tử phát triển cũng tạo cơ hội cho các doanh nghiệp B2C mở rộng quy mô nhanh chóng, tiếp cận khách hàng trên phạm vi toàn cầu với chi phí thấp hơn nhiều so với mô hình bán lẻ truyền thống. 

4.2 Thách thức

Mặc dù có nhiều cơ hội, nhưng kinh doanh B2C cũng phải đối mặt với không ít thách thức từ thị trường và người tiêu dùng. Sự cạnh tranh khốc liệt giữa các đơn vị buộc doanh nghiệp phải liên tục đổi mới và cải thiện giá trị dịch vụ để giữ chân khách hàng. 

Hành vi của khách hàng B2C cũng thay đổi nhanh chóng dưới tác động của xu hướng, truyền thông và công nghệ. Điều này tạo ra áp lực cho doanh nghiệp phải biết dự đoán để đáp ứng kịp thời các nhu cầu của khách hàng. Kinh doanh B2C là phải luôn luôn sáng tạo ra các sản phẩm mới, tính năng mới,…để không ngừng đáp ứng các yêu cầu và kỳ vọng của khách hàng. 

5. Các mô hình kinh doanh B2C nổi bật 

Trong kinh doanh hiện đại, mô hình B2C đã phát triển thành nhiều dạng khác nhau để phù hợp với mục tiêu cụ thể của doanh nghiệp cũng như nhu cầu của khách hàng. Từ hình thức bán lẻ truyền thống đến các sàn thương mại điện tử, các mô hình B2C đã và đang ngày càng đa dạng hóa cách thức tiếp cận và tương tác với người dùng. 

Mỗi mô hình B2C đều mang lại những lợi ích riêng, đi kèm với đó là thách thức trong việc  quản lý và tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng. Trong phần dưới đây, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về các mô hình kinh doanh B2C nổi bật, cách thức hoạt động cũng như các ví dụ về mô hình B2C. 

5.1 B2C bán hàng trực tiếp

Mô hình kinh doanh B2C bán hàng trực tiếp, hay còn gọi là D2C (Direct-to-Consumer) là hình thức doanh nghiệp bán sản phẩm, dịch vụ trực  tiếp cho người tiêu dùng cuối mà không thông qua các kênh trung gian như đại lý phân phối hoặc nhà bán lẻ. Điều ngày đồng nghĩa với việc doanh nghiệp chịu trách nhiệm toàn bộ  quá trình từ sản xuất, marketing, truyền thông đến bán hàng và chăm sóc khách hàng. 

Ví dụ: 

The Coffee House không chỉ là một chuỗi cửa hàng cà phê truyền thống. Thương hiệu này từng rất thành công khi tạo ra app bán hàng riêng để bán trực tiếp sản phẩm đồ uống của mình thông qua website và ứng dụng di động của  riêng họ. 

Các cửa hàng tạp hóa cũng có thể được coi là những đơn vị kinh doanh theo hình thức B2C bán hàng trực tiếp. 

Đọc thêm: Top 15 phần mềm quản lý bán hàng miễn phí + trả phí phổ biến nhất

5.2 B2C trung gian trực tuyến 

B2C trung gian trực tuyến (Online Intermediary) là hình thức doanh nghiệp bán sản phẩm, dịch vụ cho người tiêu dùng thông qua một nền  tảng trung gian trực tuyến. Các doanh nghiệp không bán trực tiếp qua cửa hàng offline mà thông qua các website hoặc ứng dụng của bên thứ 3, như sàn thương mại điện tử hoặc các dịch vụ môi giới trực tuyến.

Ví dụ: Unilever thông qua các sàn TMĐT như Shopee, Lazada,…để tiếp cận và bán sản phẩm cho khách hàng (sữa rửa mặt, sữa tắm, dầu gội,…)

5.3 B2C dựa trên quảng cáo 

B2C dựa trên quảng cáo (Advertising-Based B2C) là hình thức doanh nghiệp sử dụng các nội dung quảng bá hấp dẫn, hoặc cung cấp thông tin hữu ích để thu hút khách hàng đến với trang của họ.

Khi lưu lượng truy cập tăng, tiếp cận được nhiều người, doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội này để cung cấp các dịch vụ quảng cáo cho bên thứ ba thông quá các hình thức phổ biến như: bài viết PR, đặt banner, pop-up,…

Ví dụ: Vnexpress là một trang báo mạng, mang đến nhiều tin tức thuộc các lĩnh vực khác nhau cho rất nhiều độc giả. Đơn vị này cũng cho phép các doanh nghiệp đặt banner quảng cáo hoặc đặt các bài viết PR để quảng bá về thương hiệu, sản phẩm của mình. 

5.4 B2C dựa trên phí 

Mô hình kinh doanh B2C dựa trên phí là hình thức mà doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng nhưng yêu cầu họ phải thanh toán phí trước mới được sử dụng. Mô hình này đặc biệt phổ biến trong lĩnh vực giải trí và ngày càng phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu.

Ví dụ: Netflix, Spotify,…là các đơn vị kinh doanh theo mô hình B2C tính phí. Các ứng dụng/trang web này thường cung cấp một số nội dung miễn phí, nhưng giới hạn về thời gian hoặc tiện ích. Để có những trải nghiệm tốt hơn, người dùng cần phải trả phí mới có thể sử dụng dịch vụ một cách thuận tiện nhất. 

5.5 B2C dựa trên cộng đồng

Việc xây dựng và phát triển cộng đồng trực tuyến đã và đang trở thành xu thế đối với các đơn vị kinh doanh hiện nay. Việc xây dựng cộng đồng riêng không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận được nhiều khách hàng, mà còn giúp họ chăm sóc và tư vấn khách hàng thuận tiện hơn.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp đang tập trung xây dựng cộng đồng trên đa dạng các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, Telegram,…Đây cũng là tiền đề giúp họ dễ dàng triển khai các chiến dich marketing đến quảng bá sản phẩm, dịch vụ đến khách hàng mục tiêu. 

Đọc thêm: Mô hình Canvas là gì? 9 yếu tố cốt lõi bạn cần biết

6. Chiến lược marketing hiệu quả cho mô hình B2C

6.1 Cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng 

Với đặc điểm là phân khúc thị trường rộng lớn, đối tượng khách hàng đa dạng, một trong những chiến lược hiệu quả nhất đối với kinh doanh B2C đó chính là cá nhân hóa trải nghiệp khách hàng. 

Chiến lược này có  thể  được thực hiện một cách toàn diện thông qua nhiều khía cạnh khác nhau. Ví  dụ: gửi email, tin nhắn theo tên khách hàng; hiển thị các đề xuất sản phẩm trên website phù hợp với nhu cầu và sở thích; cung cấp các mẫu quảng cáo đến đúng tệp khách hàng có nhu cầu,…Các thông điệp, hành động được cá nhân hóa không chỉ đem đến trải nghiệm mua hàng tốt hơn, mà còn giúp tạo mối quan hệ gắn bó giữa doanh nghiệp  với khách hàng, từ đó thúc đẩy việc mua hàng nhanh hơn. 

Để thực hiện được chiến lược cá nhân hóa, doanh nghiệp phải thu thập và khai thác dữ liệu khách hàng một cách hiệu quả. 

6.2 Đa dạng hóa các kênh online

Ngày nay, với sự bùng nổ của truyền thông, doanh nghiệp có thể tiếp cận được vô số người dùng trên nền tảng online. Chính vì thế, thay vì chỉ tập trung vào một kênh bán hàng truyền thống, doanh nghiệp cần phải đa dạng hóa các kênh online để tiếp cận khách hàng, đồng thời mang lại trải nghiệm mua sắm cho họ trên từng kênh. 

Dưới đây là các kênh online phổ biến mà doanh nghiệp thường dùng.

Website

Trước khi ra quyết định mua sản phẩm, khách hàng thường tìm hiểu thông tin qua website. Việc tối ưu hóa website là một trong những chiến lược quan trọng giúp mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn. Giao diện web, tốc độ tải trang, nội dung thông tin về các sản phẩm, dịch vụ, khả năng thanh toán trực tuyến,..là các yếu tố doanh nghiệp cần quan tâm khi phát triển trang web của mình. 

Bên cạnh đó, một trang web đẹp, khoa học còn giúp doanh nghiệp xây dựng thương hiệu tốt hơn, và tạo ấn  tượng tốt với người dùng. 

Bên cạnh đó, SEO website cũng là một phần chiến lược giúp doanh nghiệp lan tỏa những thông tin hữu ích đến khách hàng, từ đó tiếp cận được số lượng khách hàng lớn hơn. 

Social media 

Facebook, Instagram, Tiktok, Zalo,Threads,…hiện đang là các nền tảng mạng xã hội được sử dụng phổ biến nhất hiện nay tại thị trường Việt Nam. Chính vì thế, doanh nghiệp nên tận dụng tối đa lợi ích từ các nền tảng này để tạo ra các chiến dịch marketing quảng bá thương hiệu và tiếp cận khách hàng. 

Đặc biệt, một ưu điểm cực lớn của việc sử dụng mạng xã hội trong mô hình kinh doanh B2C đó là tạo ra các cộng đồng,  tạo ra sự tương tác mạnh mẽ giữa doanh nghiệp với khách hàng. Thông qua đó, doanh nghiệp không chỉ hiểu hơn về khách hàng, có nhiều insight “chạm” hơn, mà còn giúp nhanh chóng giải đáp các thắc mắc, vấn đề của khách hàng, từ đó tạo ra sự gắn kết chặt chẽ giữa hai bên. 

Email marketing 

Đây là hình thức được sử dụng phổ biến, chi phí thấp nhưng lại tương đối hiệu quả. Thông qua email, doanh nghiệp có thể gửi các thông điệp các nhận hóa, lắng nghe và tương tác trực tiếp với khách hàng, từ đó tăng tỷ lệ mua hàng. 

Ứng dụng di động

Ngày nay, rất nhiều doanh nghiệp đã và đang chú trọng phát triển các ứng dụng trên di động để thuận tiện và đa dạng cách thức mua sắm cho khách hàng. Việc phát triển ứng dụng không chỉ giúp doanh nghiệp nắm trong tay lượng dữ liệu người dùng khổng lồ, mà nó còn tạo ra cơ hội giúp thúc đẩy khả năng mua hàng, tăng tỷ lệ chuyển đổi trong kinh doanh B2C. 

Trên ứng dụng, daonh nghiệp có thể tạo ra các chương trình và ưu đãi dành riêng cho từng đối tượng khách hàng. Tiếp thị khách hàng qua hình thức này cũng giúp cho các đơn vị  kinh doanh B2C mang đến những trải nghiệm mua hàng thân thiện hơn, thuận tiện hơn. 

6.3 Ứng dụng công nghệ trong kinh doanh B2C

Mô hình B2C trong tương lai được dự đoán sẽ tích hợp và tận dụng nhiều hơn các yếu tố công nghệ. Trí tuệ nhân tạo và học máy sẽ được tận dụng tối đa để để phân tích hành vi, sở thích người dùng trên các kênh online, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp tạo ra những trải nghiệm cá nhân hóa tốt hơn, cung cấp các thông điệp marketing chính xác hơn đến đúng đối tượng khách hàng mục tiêu.

Ngoài ra, việc ứng dụng AI, Chatbot trong chăm sóc và quản lý khách hàng cũng là một trong những chiến lược hiệu quả đang được rất nhiều doanh nghiệp triển khai hiện nay. Chatbot có thể hỗ trợ khách hàng 24/7, trả lời các câu hỏi thường gặp cũng như xử lý các vấn đề về tư vấn sản phẩm, yêu cầu mua hàng và thanh toán. 

Đặc biệt, hình thức thanh toán online cũng đang dần được khách hàng ưa chuộng và ưu tiên hơn. Điều này đặt ra bài toán cho các doanh nghiệp cần phải ứng dụng công nghệ làm sao để quy trình thanh toán diễn ra nhanh chóng, an toàn và dễ dàng với các khách hàng. 

7. Kết luận 

Các doanh nghiệp B2C đã và đang không ngừng phát triển, và vẫn luôn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế hiện đại. Bên cạnh những cơ hội về thị trường rộng lớn, kinh doanh B2C cũng phải đối mặt với rất nhiều thách thức từ các đối thủ cạnh tranh và sự thay đổi chóng mặt của người dùng. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh nào cũng đều có những ưu, nhược điểm riêng. Điều quan trọng là các doanh nghiệp cần phải nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng, đầu tư vào lưu trữ và phân tích dữ liệu người dùng để tận dụng tối đa các cơ hội. 

Ngoài ra, để áp dụng các chiến lược marketing trong B2C một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần phải xác định rõ mục tiêu, cũng như cân đối các nguồn lực một cách phù hợp nhất. 

Thành công trong mô hình B2C đòi hỏi sự sáng tạo, linh hoạt và không ngừng cải tiến trong cả sản phẩm lẫn dịch vụ, đảm bảo mang lại giá trị vượt trội cho khách hàng.