Deal lương là bước quan trọng quyết định mức thu nhập và vị thế của bạn trong công việc mới. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách thương lượng hiệu quả để vừa “hợp lòng” nhà tuyển dụng, vừa đảm bảo quyền lợi cho bản thân. Trong bài viết này, Base.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ deal lương là gì và bí quyết deal lương khôn ngoan khi phỏng vấn để đạt được thỏa thuận tốt nhất.
1. Deal lương là gì?
1.1 Định nghĩa “deal lương” trong tuyển dụng và việc làm
Deal lương là quá trình thương lượng, đàm phán giữa ứng viên và nhà tuyển dụng về mức lương, phúc lợi và các điều khoản liên quan đến đãi ngộ trong công việc. Đây không đơn thuần là việc đề xuất một con số cụ thể, mà là một cuộc đối thoại chuyên nghiệp nhằm mang lại lợi ích cho cả đôi bên.
Trong môi trường tuyển dụng tại Việt Nam, deal lương thường diễn ra sau khi ứng viên đã trải qua các vòng phỏng vấn và được đánh giá là phù hợp với vị trí công việc. Đây là giai đoạn quan trọng, nó không chỉ quyết định mức thu nhập, mà còn ảnh hưởng đến cơ hội phát triển sự nghiệp, các chế độ phúc lợi và sự hài lòng lâu dài của cả hai bên trong mối quan hệ việc làm.
1.2 Ý nghĩa của việc deal lương với ứng viên và nhà tuyển dụng
Đối với ứng viên:
– Đảm bảo nhận được mức lương tương xứng với năng lực, kinh nghiệm và giá trị mang lại cho doanh nghiệp
– Khẳng định vị thế và giá trị bản thân trong môi trường làm việc mới
– Tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển sự nghiệp và tăng lương trong tương lai
– Thể hiện khả năng đàm phán và tự tin trong giao tiếp
– Nhận được sự công bằng và minh bạch trong chính sách lương thưởng
Đối với nhà tuyển dụng:
– Cơ hội đánh giá kỹ năng đàm phán và thương lượng của ứng viên
– Xác định rõ kỳ vọng của ứng viên về thu nhập và phúc lợi
– Tạo cơ sở để xây dựng mối quan hệ lao động lâu dài và vững chắc
– Điều chỉnh cấu trúc lương phù hợp với ngân sách và giá trị thực tế của vị trí tuyển dụng
– Thu hút và giữ chân nhân tài thông qua chính sách đãi ngộ hợp lý, hấp dẫn
Đọc thêm: 10+ mẫu bảng lương nhân viên mới nhất Excel + Word (Tải miễn phí)
2. Nên deal lương vào thời điểm nào?
2.1 Các bối cảnh phổ biến
Khi phỏng vấn cho vị trí mới:
– Giai đoạn thảo luận về đãi ngộ sau khi đã trải qua các vòng phỏng vấn chuyên môn
– Khi nhận được lời đề nghị chính thức từ nhà tuyển dụng
– Trước khi ký hợp đồng lao động chính thức
Khi thăng tiến hoặc chuyển đổi vị trí nội bộ:
– Sau khi được thông báo về cơ hội thăng chức hoặc điều chuyển
– Trước khi chính thức nhận 1 nhiệm vụ mới với trách nhiệm cao hơn
– Trong các kỳ đánh giá hiệu suất định kỳ của công ty
Khi tái đàm phán các điều khoản làm việc:
– Sau thời gian thử việc hoặc hoàn thành dự án quan trọng
– Khi nhận thêm trách nhiệm không nằm trong mô tả công việc ban đầu
– Khi bạn đã tích lũy thêm kinh nghiệm, kỹ năng hoặc bằng cấp mới
– Khi phát hiện sự chênh lệch lương không hợp lý với đồng nghiệp cùng vị trí
2.2 Các trường hợp nên – không nên deal lương
Trường hợp nên deal lương:
Việc đàm phán lương sẽ đặc biệt hiệu quả khi bạn đang có thế mạnh và có đủ thông tin để thương lượng. Cụ thể là khi bạn đã nghiên cứu kỹ mức lương trung bình trên thị trường lao động và biết chính xác giá trị của chính mình. Nếu bạn có nhiều kinh nghiệm, kỹ năng đặc biệt hoặc chứng chỉ chuyên môn mà ít người có, đây cũng chính là thời điểm lý tưởng để thương lượng mức lương cao hơn.
Đàm phán cũng rất cần thiết khi công ty đang rất cần người có năng lực như bạn, hoặc khi bạn có nhiều lựa chọn việc làm khác. Đặc biệt, nếu bạn đang làm việc trong ngành có tốc độ tăng trưởng cao như công nghệ thông tin, tài chính hay marketing kỹ thuật số, cơ hội deal lương thành công sẽ càng lớn hơn.
Trường hợp không nên deal lương:
Tuy nhiên, có những tình huống mà việc đàm phán lương có thể phản tác dụng. Không nên deal lương khi công ty đang gặp khó khăn về mặt tài chính, cắt giảm nhân sự, hoặc khi thị trường lao động đang trong giai đoạn dư thừa ứng viên. Nếu vị trí của bạn có nhiều người cạnh tranh và dễ thay thế, việc đòi hỏi quá cao có thể khiến nhà tuyển dụng chuyển sang ứng viên khác.
Đồng thời, nếu bạn không có đủ thông tin về mức lương trên thị trường hoặc chưa nghiên cứu kỹ về chính sách lương của công ty, tốt hơn hết là nên tìm hiểu thêm trước khi đưa ra yêu cầu. Việc deal lương cũng khó có thể thành công nếu bạn đang trong thời gian thử việc và chưa chứng minh được giá trị của mình.
3. Chuẩn bị trước khi đàm phán lương
3.1 Nghiên cứu mức lương trên thị trường lao động
– Tham khảo báo cáo lương từ các công ty tư vấn nhân sự uy tín như Talentnet, Adecco hay Robert Walters
– Tra cứu thông tin trên các nền tảng tuyển dụng như VietnamWorks, TopCV, LinkedIn để biết mức lương phổ biến cho vị trí tương tự
– Trao đổi với người trong ngành hoặc mạng lưới chuyên môn để có thông tin thực tế về mức lương
– Tính đến yếu tố địa lý, chẳng hạn như mức lương ở Hà Nội hay TP.HCM thường cao hơn các tỉnh thành khác
3.2 Đánh giá giá trị bản thân và kỳ vọng về lương
– Xác định rõ kỹ năng, kinh nghiệm, bằng cấp và thành tích nổi bật của bản thân
– Đặt ra mức lương kỳ vọng hợp lý dựa trên khả năng đóng góp và giá trị thị trường
– Xác định mức lương tối thiểu có thể chấp nhận và mức lương lý tưởng (thường cao hơn 15-20%)
– Cân nhắc đến yếu tố chi phí sinh hoạt và nhu cầu tài chính cá nhân
3.3 Thu thập thông tin về công ty và vị trí
– Tìm hiểu về quy mô, tình hình tài chính và chính sách nhân sự của công ty
– Nắm rõ mô tả công việc, yêu cầu và kỳ vọng của vị trí ứng tuyển
– Nghiên cứu các phúc lợi và đãi ngộ ngoài lương mà công ty thường cung cấp
– Tìm hiểu về cơ hội thăng tiến và lộ trình phát triển nghề nghiệp tại công ty
3.4 Chuẩn bị lý lẽ và tài liệu dẫn chứng
– Cập nhật CV với các thành tích, dự án và kết quả cụ thể đã đạt được
– Chuẩn bị các con số, dữ liệu để chứng minh giá trị và đóng góp của bạn
– Soạn sẵn danh sách các kỹ năng đặc biệt hoặc kiến thức chuyên môn mà ít người có
– Chuẩn bị ví dụ cụ thể về cách bạn có thể tạo ra giá trị cho công ty trong tương lai
– Sử dụng lý lẽ một cách thuyết phục và chân thành
4. Quy trình và kỹ năng deal lương chuyên nghiệp
4.1 Các bước đàm phán lương hiệu quả
Trước buổi phỏng vấn/đàm phán:
– Xác định chiến lược đàm phán dựa trên vị thế của bạn và thông tin đã thu thập được
– Chuẩn bị câu trả lời cho các câu hỏi của nhà tuyển dụng về mức lương kỳ vọng hoặc lương hiện tại
– Lập danh sách các điểm thương lượng và thứ tự ưu tiên (lương cơ bản, thưởng, phúc lợi)
– Thực hành đàm phán với bạn bè hoặc người thân để tăng sự tự tin
Trong quá trình đàm phán:
– Hãy đề nghị nhà tuyển dụng đưa ra con số trước nếu có thể
– Nêu mức lương dạng khoảng thay vì một con số cụ thể (ví dụ: từ 15 đến 18 triệu đồng/tháng, thay vì chỉ là 18 triệu đồng/tháng)
– Tập trung vào các giá trị mà bạn sẽ mang lại cho công ty hơn là nhu cầu cá nhân
– Sử dụng dữ liệu thị trường và thành tích cá nhân để hỗ trợ cho đề xuất của bạn
– Lắng nghe cẩn thận lý do và giới hạn của nhà tuyển dụng để điều chỉnh chiến lược
Sau khi được nhà tuyển dụng đề xuất lương:
– Không nên vội vàng chấp nhận ngay, mà hãy xin thêm thời gian để cân nhắc (thường là 24-48 giờ)
– Đánh giá toàn bộ gói đãi ngộ, không chỉ riêng mức lương cơ bản
– Đưa ra phản hồi với đề xuất chỉnh sửa cụ thể nếu mức lương thấp hơn kỳ vọng của bạn
– Xác nhận thỏa thuận bằng văn bản, bao gồm tất cả các điều khoản hai bên đã thống nhất
– Cảm ơn nhà tuyển dụng sau khi kết thúc quá trình đàm phán
4.2 Kỹ năng giao tiếp và xử lý tình huống
Giao tiếp trong quá trình đàm phán lương đòi hỏi sự cân bằng giữa sự tự tin và khiêm tốn. Khi trao đổi về lương, hãy sử dụng ngôn ngữ chuyên nghiệp, tập trung vào sự đóng góp và giá trị của bạn đối với tổ chức. Thay vì nói “Tôi cần mức lương cao hơn vì chi phí sinh hoạt tăng”, hãy diễn đạt: “Với kinh nghiệm 5 năm trong việc tối ưu hóa quy trình, tôi tin rằng mức lương phù hợp với giá trị tôi mang lại nằm trong khoảng…”.
Khi được hỏi về mức lương kỳ vọng, nhiều ứng viên tại Việt Nam thường cảm thấy lúng túng. Một chiến lược tinh tế là chuyển hướng câu hỏi bằng cách đáp: “Tôi rất quan tâm đến vị trí này và tin rằng công ty có chính sách đãi ngộ công bằng. Xin cho biết mức lương dự kiến cho vị trí này là bao nhiêu?” Cách trả lời này giúp bạn không vội đưa ra con số cụ thể, đồng thời thể hiện sự tôn trọng đối với nhà tuyển dụng.
Trong trường hợp nhận được đề nghị thấp hơn kỳ vọng, hãy giữ bình tĩnh và tránh phản ứng tiêu cực. Thay vào đó, bạn có thể nói: “Tôi rất đánh giá cao lời đề nghị của quý công ty. Tuy nhiên, dựa trên nghiên cứu thị trường và kinh nghiệm của tôi, mức lương phổ biến cho vị trí này thường cao hơn khoảng … %. Liệu chúng ta có thể thảo luận thêm về điều này không?” Cách tiếp cận này vừa thể hiện sự tôn trọng nhà tuyển dụng vừa mở ra cơ hội đàm phán tiếp theo.
Nếu đề nghị của bạn bị từ chối hoàn toàn, đừng coi đây là thất bại. Hãy tìm hiểu lý do và xem xét các lựa chọn thay thế: “Tôi hiểu rằng hiện tại công ty có những giới hạn về ngân sách. Vậy chúng ta có thể thảo luận về việc đánh giá hiệu suất và xem xét tăng lương sau 6 tháng, hoặc các phúc lợi bổ sung như làm việc linh hoạt không?”
4.3 Đàm phán các quyền lợi ngoài lương
Thưởng và khuyến khích tài chính:
– Thưởng hiệu suất dựa trên kết quả công việc (thường từ 1-3 tháng lương/năm)
– Thưởng Tết Nguyên đán (thông thường từ 1-2 tháng lương tại Việt Nam)
– Chia sẻ lợi nhuận hoặc chương trình cổ phiếu thưởng (phổ biến trong startup)
– Phụ cấp đi lại, ăn trưa, điện thoại hoặc internet
Phúc lợi và bảo hiểm:
– Bảo hiểm sức khỏe toàn diện cho bản thân và gia đình
– Gói khám sức khỏe định kỳ cao cấp
– Bảo hiểm nhân thọ hoặc bảo hiểm tai nạn bổ sung
– Hỗ trợ chi phí học tập, đào tạo chuyên môn
Thời gian và sự linh hoạt:
– Số ngày nghỉ phép nhiều hơn quy định (trên 12 ngày/năm)
– Chính sách làm việc từ xa hoặc linh hoạt giờ giấc
– Nghỉ phép có lương khi có con mới sinh (dài hơn luật định)
– Ngày nghỉ bổ sung cho các sự kiện cá nhân quan trọng
Phát triển nghề nghiệp:
– Lộ trình thăng tiến rõ ràng với các cột mốc cụ thể
– Ngân sách đào tạo và phát triển cá nhân hàng năm
– Cơ hội tham gia các chương trình đào tạo quốc tế
– Chương trình cố vấn/huấn luyện từ lãnh đạo cấp cao
Khi đàm phán các quyền lợi ngoài lương, hãy nhớ rằng nhiều công ty Việt Nam có thể linh hoạt hơn với các phúc lợi so với mức lương cơ bản do ràng buộc ngân sách.
Đọc thêm: Quy trình tuyển dụng nhân sự chuẩn 7 bước (Tải về sơ đồ mẫu)
5. Lưu ý quan trọng và sai lầm cần tránh khi deal lương
5.1 Tâm thế và thái độ khi deal lương
Tâm thế cởi mở và tích cực:
– Hãy xem đàm phán lương như một cuộc đối thoại chuyên nghiệp, không phải cuộc chiến
– Tìm kiếm giải pháp để đôi bên cùng có lợi thay vì chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân
– Giữ thái độ lịch sự, tôn trọng dù kết quả không như mong đợi
– Chuẩn bị tinh thần cho các tình huống đàm phán căng thẳng
Xây dựng mối quan hệ dài hạn:
– Nhìn nhận việc đàm phán lương là một phần trong mối quan hệ việc làm lâu dài
– Không nên đặt quá nhiều áp lực hoặc tối hậu thư cho nhà tuyển dụng
– Thể hiện sự cam kết và mong muốn đóng góp cho công ty
– Trân trọng và ghi nhận những nỗ lực từ phía nhà tuyển dụng
Thích nghi với văn hóa công ty:
– Hiểu và tôn trọng văn hóa đàm phán của tổ chức
– Điều chỉnh phong thái giao tiếp phù hợp với đối tượng đàm phán
– Thể hiện sự hiểu biết về những thách thức mà công ty đang đối mặt
5.2 Sai lầm phổ biến và những điều không nên làm khi deal lương
Thiếu nghiên cứu và chuẩn bị:
Nhiều ứng viên bước vào đàm phán mà không tìm hiểu đủ thông tin về mức lương của thị trường. Khi được hỏi về mức lương mong muốn, họ đưa ra con số quá thấp hoặc phi thực tế.
Tiết lộ mức lương hiện tại hoặc kỳ vọng quá sớm:
Trong một cuộc phỏng vấn tại một công ty công nghệ, ứng viên đã vội vàng chia sẻ mức lương hiện tại của mình ngay từ vòng phỏng vấn đầu tiên. Kết quả là dù được đánh giá cao về chuyên môn, ứng viên này chỉ nhận được đề nghị cao hơn mức lương cũ 10%, con số này thấp hơn nhiều so với giá trị thực tế của vị trí.
Không đàm phán hoặc chấp nhận đề nghị ngay lần đầu tiên:
Tâm lý ngại đàm phán có thể khiến ứng viên chấp nhận ngay lập tức đề nghị đầu tiên. Một khảo sát cho thấy 65% ứng viên Việt Nam không thử đàm phán lại mức lương được đề xuất, trong khi đa số nhà tuyển dụng thường có khoảng điều chỉnh từ 5-15% so với mức đề nghị ban đầu.
Chỉ tập trung vào lương cơ bản:
Nhiều ứng viên bỏ qua giá trị của các khoản phúc lợi và cơ hội phát triển. Một trường hợp điển hình là khi một chuyên gia IT vội vàng từ chối lời đề nghị từ một công ty có chính sách đào tạo quốc tế và cơ hội thăng tiến nhanh, chỉ vì mức lương cơ bản thấp hơn 5% so với đề nghị khác.
Sử dụng lý do cá nhân để đòi lương cao hơn:
Một sai lầm phổ biến khác là sử dụng hoàn cảnh cá nhân để làm lý do yêu cầu mức lương cao hơn. Một ứng viên từng nói: “Tôi cần mức lương này vì vừa mua nhà và phải trả góp hàng tháng”. Lý do này không thuyết phục bằng việc chứng minh giá trị và đóng góp tiềm năng cho công ty.
Nói dối về mức lương hiện tại hoặc đề nghị từ công ty khác:
Một số ứng viên cố tình khai khống mức lương hiện tại hoặc tạo ra các đề nghị không có thật từ công ty khác nhằm tăng giá trị thương lượng. Hành vi này có thể bị phát hiện thông qua xác minh thông tin và sẽ làm đánh mất lòng tin nơi nhà tuyển dụng.
Đọc thêm: Top 5 mẫu phiếu lương nhân viên chuyên nghiệp, dễ sử dụng nhất 2025
6. Base HRM+: Giải pháp toàn diện để Quản lý, Tuyển dụng & Phát triển nhân viên
Trong vòng đời nhân sự tại doanh nghiệp, lương, thưởng và phúc lợi, là những yếu tố nhạy cảm, tác động lớn đến trải nghiệm của cả ứng viên lẫn nhân viên nội bộ. Quá trình deal lương, thương lượng chế độ đãi ngộ hay cập nhật tăng lương nếu thiếu minh bạch và rời rạc trong khâu quản lý, sẽ dễ gây ra mâu thuẫn, chậm trễ hoặc thất thoát dữ liệu.
Với Base HRM+, bộ ứng dụng quản trị nhân sự toàn diện của Base.vn, doanh nghiệp có thể:
– Quản lý xuyên suốt thông tin deal lương và lộ trình đãi ngộ: Từ lúc ứng viên đàm phán lương, ký hợp đồng, đến khi cập nhật tăng/giảm lương, thăng chức, thay đổi vị trí, tất cả mọi điểm chạm đều được lưu trữ tập trung và bảo mật.
– Chuẩn hóa quy trình tuyển dụng: Đồng bộ hóa hồ sơ ứng viên từ tất cả các nguồn (website tuyển dụng của công ty, các kênh việc làm, mạng xã hội,…), phân phối tin tuyển dụng đa kênh, lọc hồ sơ tự động bằng AI, đặt lịch phỏng vấn và đánh giá ứng viên theo tiêu chí cụ thể cho từng vị trí.
– Tự động hóa chấm công và tính lương: Theo dõi thời gian làm việc, ca kíp, ngày nghỉ phép, chấm công và tính lương theo dữ liệu đầu vào (ngày công, nghỉ phép có lương/không lương, phúc lợi, hoa hồng,…) chuẩn xác, giúp giảm thiểu sai sót do con người và tiết kiệm thời gian xử lý.
– Đào tạo và phát triển năng lực: Hỗ trợ xây dựng bài kiểm tra năng lực đầu vào hoặc chương trình đào tạo chuyên môn bổ sung, đồng thời tự động tổng hợp kết quả giúp nhà quản lý dễ dàng đưa ra quyết định phát triển nhân sự phù hợp.
– Đặt mục tiêu và đánh giá hiệu suất: Xây dựng KPI/OKR rõ ràng cho từng cá nhân hoặc bộ phận, đồng thời theo dõi tiến độ theo thời gian thực và đánh giá công việc một cách khách quan, minh bạch.
Ngoài ra, các ứng dụng thuộc bộ giải pháp Base HRM+ đều được phát triển dưới dạng web và ứng dụng mobile, cho phép nhà quản lý và bộ phận HR kiểm soát tình hình nhân sự từ bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào.
Hãy liên hệ Base.vn ngay hôm nay để được tư vấn và triển khai giải pháp quản trị nhân sự phù hợp với đặc thù vận hành của từng doanh nghiệp.
7. Kết bài
Deal lương thông minh là một kỹ năng quan trọng để vừa tối ưu hóa thu nhập vừa đảm bảo cơ hội phát triển sự nghiệp trong tương lai. Đàm phán lương không phải là một cuộc chiến mà là quá trình tìm kiếm điểm cân bằng giữa giá trị bạn mang lại và đãi ngộ xứng đáng. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tâm thế vững vàng và kỹ năng giao tiếp khéo léo, bạn có thể tự tin bước vào bất kỳ cuộc đàm phán lương nào và đạt được kết quả như mong muốn.
