Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, tự động hóa trở thành chìa khóa giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng suất, tối ưu chi phí và gia tăng khả năng cạnh tranh. Từ những dây chuyền sản xuất hiện đại đến các quy trình quản trị doanh nghiệp, tự động hóa đang định hình lại cách thức vận hành của mọi tổ chức. Vậy tự động hóa là gì và tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Hãy cùng Base.vn tìm hiểu chi tiết trong nội dung sau. 1. Tự động hóa là gì? 1.1 Định nghĩa tổng quan tự động hóa Tự động hóa (Automation) là quá trình sử dụng công nghệ, máy móc và hệ thống điều khiển để thực hiện các công việc mà trước đây do con người thực hiện thủ công. Bản chất cốt lõi của tự động hóa nằm ở việc thay thế lao động thủ công bằng các giải pháp công nghệ nhằm tăng hiệu quả, đảm bảo độ chính xác và tối ưu hóa quy trình. Theo định nghĩa từ Wikipedia, tự động hóa hay điều khiển tự động mô tả một loạt các công nghệ làm giảm sự can thiệp của con người vào các quy trình. Tại các doanh nghiệp, tự động hóa không chỉ là việc sử dụng robot hay máy móc, mà còn bao gồm cả việc ứng dụng phần mềm thông minh, trí tuệ nhân tạo (AI) và các hệ thống điều khiển tiên tiến. 1.2 Lịch sử phát triển và vai trò trong cuộc cách mạng công nghiệp Quá trình phát triển của tự động hóa gắn liền với bốn cuộc cách mạng công nghiệp. Trong Cách mạng Công nghiệp 1.0, các nhà máy đã chứng kiến sự ra đời của máy dệt của tự động.  Công nghiệp 2.0 là giai đoạn xuất hiện các dây chuyền sản xuất tự động hóa, điển hình như mô hình của Ford

Nông nghiệp Việt Nam đang trải qua cuộc chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình sản xuất truyền thống sang hướng hiện đại và bền vững. Biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng nông sản là những động lực chính thúc đẩy sự chuyển biến trong tư duy và phương thức sản xuất của nông dân Việt Nam. Trong nội dung sau đây, hãy cùng Base.vn tìm hiểu vai trò và tác động của 6 mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững trong năm 2026. 1. Khái quát về mô hình sản xuất nông nghiệp hiện đại và bền vững 1.1 Định nghĩa mô hình sản xuất nông nghiệp hiện đại và bền vững Mô hình sản xuất nông nghiệp hiện đại là hệ thống sản xuất tích hợp công nghệ tiên tiến, áp dụng khoa học kỹ thuật vào toàn bộ quy trình từ quản lý giống, canh tác, chăm sóc đến thu hoạch và bảo quản nông sản. Yếu tố “hiện đại” không chỉ thể hiện qua việc sử dụng máy móc, thiết bị mà còn là sự ứng dụng của công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (big data) trong quản lý sản xuất. Tính “bền vững” trong nông nghiệp có nghĩa là duy trì được năng suất và chất lượng sản phẩm qua nhiều thế hệ mà không làm cạn kiệt tài nguyên đất đai, nước và không gây tổn hại đến môi trường. Điều này đặc biệt quan trọng khi Việt Nam có diện tích đất nông nghiệp chỉ hơn 27,9 triệu hecta và đang phải đối mặt với thách thức xâm nhập mặn, hạn hán. Khác biệt với mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và lao động thủ công, mô hình hiện đại tập trung vào tối ưu hóa hiệu quả thông qua dữ liệu, giảm thiểu tác động

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu ngày càng phức tạp và cạnh tranh gay gắt hơn, sản xuất công nghiệp trở thành xương sống của lộ trình phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Vậy cụ thể thì sản xuất công nghiệp là gì? Bài viết này của Base.vn sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ bản chất, đặc điểm và vai trò của sản xuất công nghiệp trong nền kinh tế hiện đại. 1. Định nghĩa sản xuất công nghiệp 1.1 Sản xuất công nghiệp là gì? Sản xuất công nghiệp là hoạt động kinh tế sử dụng máy móc, thiết bị công nghệ và lao động để biến đổi nguyên liệu, vật liệu thô thành sản phẩm hoàn chỉnh nhằm phục vụ nhu cầu tiêu dùng và sản xuất của xã hội. Khác với sản xuất thủ công, sản xuất công nghiệp có quy mô lớn hơn, chuyên nghiệp hóa cao hơn và áp dụng nhiều công nghệ tiên tiến hơn. Bản chất của sản xuất công nghiệp nằm ở khả năng làm ra hàng hóa vật chất thông qua các quy trình chế tạo, chế biến và lắp ráp có hệ thống. Các hoạt động này diễn ra trong môi trường được kiểm soát chặt chẽ với sự hỗ trợ của máy móc và công nghệ hiện đại. Ví dụ trong ngành sản xuất ô tô, các dây chuyền lắp ráp tự động biến đổi thép, nhựa, cao su thành những chiếc xe hoàn chỉnh. Hay trong ngành điện tử, quá trình chế tạo chip bán dẫn từ silicon thô để tạo ra các linh kiện phục vụ cho hàng ngàn ứng dụng khác nhau. 1.2 Thuật ngữ tiếng Anh liên quan Trong ngữ cảnh quốc tế, sản xuất công nghiệp được gọi bằng nhiều thuật ngữ chuyên môn khác nhau. “Industrial Production” là cách gọi phổ biến nhất, chỉ hoạt động sản xuất tổng thể của khu vực công nghiệp. “Manufacturing” tập trung vào

Sản xuất hàng hóa là nền tảng của mọi nền kinh tế, là nguồn gốc sản sinh ra công ăn việc làm. Bài viết này của Base.vn sẽ cùng doanh nghiệp tìm hiểu sản xuất hàng hóa là gì, đặc trưng cơ bản cũng như vai trò của sản xuất hàng hóa tại Việt Nam. Từ đó, doanh nghiệp sẽ có được những kiến thức hữu ích về lĩnh vực này. 1. Khái niệm và bản chất sản xuất hàng hóa 1.1 Sản xuất hàng hóa là gì? Sản xuất hàng hóa là một hoạt động kinh tế mà trong đó sản phẩm được tạo ra không phải để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người sản xuất, mà nhằm mục đích trao đổi, mua bán trên thị trường. Khác với sản xuất tự cung tự cấp, sản xuất hàng hóa hướng đến việc phục vụ nhu cầu của người khác thông qua cơ chế thị trường. Điểm khác biệt cốt lõi giữa sản xuất hàng hóa và các hình thức sản xuất khác nằm ở mục đích cuối cùng của quá trình sản xuất. Trong sản xuất hàng hóa, người sản xuất không tiêu dùng trực tiếp sản phẩm mà họ tạo ra, thay vào đó họ tạo ra sản phẩm để trao đổi lấy những gì họ cần. Nguyên lý này đã hình thành nên các khái niệm kinh tế cơ bản như giá trị sử dụng (tính hữu dụng của sản phẩm) và giá trị trao đổi (khả năng đổi lấy sản phẩm khác trên thị trường). 1.2 Bản chất của sản xuất hàng hóa trong nền kinh tế Bản chất của sản xuất hàng hóa thể hiện ở tính xã hội hóa của lao động thông qua thị trường. Khi mỗi người sản xuất chỉ tập trung vào một số loại sản phẩm nhất định, thì họ phải phụ thuộc vào thị trường để có được những sản phẩm khác cần thiết cho cuộc sống

Tư liệu sản xuất không chỉ là một khái niệm lý thuyết trong kinh tế học mà còn là yếu tố trực tiếp quyết định năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của mọi doanh nghiệp, dù là những trang trại nhỏ hay các tập đoàn lớn. Bài viết này của Base.vn sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ tư liệu sản xuất là gì và có những phân loại nào trong nền kinh tế hiện nay. 1. Tư liệu sản xuất là gì? 1.1 Khái niệm tư liệu sản xuất theo kinh tế học Tư liệu sản xuất là tập hợp các yếu tố vật chất đầu vào cần thiết để sản xuất ra hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ có giá trị kinh tế. Khái niệm này bao gồm toàn bộ nguyên liệu, công cụ lao động, tài nguyên thiên nhiên và vốn mà con người sử dụng trong quá trình sản xuất. Trong học thuyết kinh tế cổ điển của Karl Marx, tư liệu sản xuất được xem là một bộ phận quan trọng của lực lượng sản xuất, cùng với con người tạo nên khả năng sản xuất của xã hội. Điều này có nghĩa rằng, nếu không có tư liệu sản xuất thì con người không thể chuyển hóa tài nguyên thiên nhiên thành những sản phẩm phục vụ nhu cầu sinh hoạt và phát triển xã hội. Theo Luật Việt Nam và các nguồn tài liệu học thuật uy tín, tư liệu sản xuất được hiểu là những phương tiện vật chất mà con người sử dụng để tác động lên đối tượng lao động nhằm tạo ra sản phẩm cuối cùng. Chúng có thể tồn tại dưới dạng hữu hình như máy móc, nguyên liệu, hoặc vô hình như tri thức, công nghệ và phần mềm. Vai trò cơ bản của tư liệu sản xuất trong quá trình sản xuất là làm cầu nối giữa sức lao động của con người

Trong thời đại công nghệ 4.0, nguồn dữ liệu đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất. Theo đó, yêu cầu về một giải pháp thu thập và quản lý nguồn dữ liệu một cách hiệu quả đang dần được các nhà sản xuất coi trọng. Trong đó, SCADA được xem là giải pháp tối ưu nhất, không chỉ giải quyết các yêu cầu trên mà còn hỗ trợ định hướng chiến lược sản xuất. Trong bài viết sau đây, Base.vn sẽ giải thích cặn kẽ SCADA là gì và cách ứng dụng nó trong sản xuất thực tế. 1. SCADA là gì? 1.1 Định nghĩa SCADA và nguồn gốc hình thành SCADA là từ viết tắt của “Supervisory Control and Data Acquisition“, được hiểu đơn giản là hệ thống giám sát, điều khiển và thu thập dữ liệu trong môi trường công nghiệp. Đây là một nền tảng công nghệ cho phép người dùng vận hành, giám sát và điều khiển các quy trình sản xuất từ xa thông qua một giao diện máy tính. Sự ra đời của SCADA xuất phát từ nhu cầu quản lý toàn diện các hệ thống công nghiệp phức tạp như nhà máy điện, hệ thống phân phối nước, hay dây chuyền sản xuất tự động. Ví dụ, trong một nhà máy sản xuất thép, hệ thống SCADA có thể giám sát nhiệt độ lò nung, điều khiển tốc độ băng chuyền và thu thập dữ liệu sản lượng theo thời gian thực, giúp nhà quản lý ra quyết định kịp thời để tối ưu hiệu suất. 1.2 Giải thích từng thành phần “Supervisory Control” và “Data Acquisition” “Supervisory Control” (Giám sát và điều khiển) đề cập đến khả năng quan sát và can thiệp vào các quy trình công nghiệp từ một trung tâm điều khiển. Thành phần này cho phép người vận hành theo dõi trạng thái hoạt động của thiết bị, thay

Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng chú trọng nâng cao năng suất và giảm chi phí vận hành, việc hiểu rõ dây chuyền sản xuất trở nên đặc biệt quan trọng. Không chỉ là tập hợp máy móc và công đoạn, dây chuyền sản xuất còn thể hiện mức độ tổ chức, tối ưu hóa và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Bài viết dưới đây Base.vn sẽ giúp bạn nắm rõ khái niệm, cấu trúc và vai trò của dây chuyền sản xuất trong hoạt động sản xuất hiện đại. 1. Khái niệm và bản chất của dây chuyền sản xuất 1.1 Dây chuyền sản xuất là gì? Dây chuyền sản xuất (production line) là hệ thống các hoạt động tuần tự được thiết lập tại nhà máy nhằm biến nguyên liệu đầu vào thành sản phẩm hoàn chỉnh thông qua các bước chế biến, gia công, lắp ráp, kiểm tra và đóng gói. Mỗi công đoạn trong dây chuyền đảm nhận một phần việc riêng biệt, tạo nên chuỗi liên kết chặt chẽ và đồng bộ từ đầu đến cuối quy trình. Về bản chất, dây chuyền sản xuất thể hiện nguyên tắc phân chia lao động theo chuyên môn, trong đó mỗi trạm làm việc chỉ thực hiện một hoặc một số ít thao tác nhất định. Điều này cho phép người lao động và máy móc trở nên thuần thục với công việc được giao, từ đó tăng tốc độ xử lý và giảm tỷ lệ lỗi. Sự chuẩn hóa các quy trình cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm soát chất lượng và quản lý sản xuất. Thuật ngữ “production line” trong tiếng Anh thường được sử dụng thay thế cho “assembly line” hoặc “manufacturing line”, tùy thuộc vào đặc thù ngành nghề và loại hình sản xuất. Trong tiếng Việt, thuật ngữ này còn được gọi là “chuyền sản xuất” hoặc “dây chuyền sản xuất” ở một số địa phương.

Trong quá trình vận động của nền kinh tế, cách con người tổ chức sản xuất và phân phối nguồn lực luôn giữ vai trò quyết định. Khái niệm phương thức sản xuất giúp giải thích cấu trúc này thông qua mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất. Bài viết này Base.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ phương thức sản xuất là gì, các yếu tố cấu thành và vai trò của nó trong việc định hình sự phát triển kinh tế – xã hội. 1. Định nghĩa phương thức sản xuất 1.1 Phương thức sản xuất là gì? Phương thức sản xuất (Production Method hoặc Mode of Production) là cách thức tổ chức và thực hiện quá trình sản xuất để tạo ra hàng hóa và dịch vụ. Đây là sự kết hợp hài hòa giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trong một hệ thống kinh tế xã hội cụ thể. Bản chất của phương thức sản xuất thể hiện qua sự tương tác giữa ba yếu tố cơ bản: con người (lao động), công cụ lao động (máy móc, thiết bị), và đối tượng lao động (nguyên vật liệu, năng lượng). Sự kết hợp này không chỉ quyết định hiệu quả sản xuất mà còn ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức, phân phối lợi ích và sự phát triển dài hạn của doanh nghiệp. Trong tiếng Anh, thuật ngữ này được gọi là “Mode of Production” khi đề cập đến khía cạnh kinh tế xã hội rộng lớn, hoặc “Production Method” khi tập trung vào khía cạnh kỹ thuật và quy trình cụ thể trong doanh nghiệp. 1.2 Ý nghĩa của phương thức sản xuất trong kinh tế và xã hội Phương thức sản xuất đóng vai trò quyết định đối với cấu trúc kinh tế xã hội và quá trình phát triển lịch sử của một quốc gia. Tại Việt Nam, việc chuyển đổi từ phương

Trong một quy trình sản xuất, MES (Manufacturing Execution System) đóng vai trò cầu nối giữa kế hoạch quản lý cấp cao và thực tế vận hành trên sàn nhà máy. Vậy thực chất thì MES là gì? Cấu trúc của MES gồm những thành phần nào? Và làm thế nào để ứng dụng MES hiệu quả vào hoạt động sản xuất thực tế? Hãy cùng Base.vn tìm hiểu chi tiết trong nội dung sau. 1. MES là gì? 1.1 Định nghĩa MES (Manufacturing Execution System) MES là viết tắt của Manufacturing Execution System, được hiểu là hệ thống phần mềm chuyên biệt được thiết kế để quản lý, giám sát và điều phối toàn bộ quy trình sản xuất tại nhà máy theo thời gian thực. Khác với các hệ thống quản lý truyền thống, MES tập trung vào việc thực thi và kiểm soát các hoạt động sản xuất từ khi lệnh sản xuất được triển khai cho đến khi sản phẩm được hoàn thành. Theo định nghĩa của MESA International (tổ chức hàng đầu về tiêu chuẩn MES), hệ thống này được cập nhật liên tục, có chức năng hướng dẫn, cảnh báo và báo cáo các hoạt động sản xuất theo thời gian thực, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả và giảm thiểu rủi ro trong sản xuất. Nói cách khác, MES hoạt động như một trung tâm thông tin động, thu thập dữ liệu từ các thiết bị, máy móc, cảm biến và nhân công, sau đó xử lý dữ liệu này thành các báo cáo có giá trị phục vụ việc ra quyết định. 1.2 Ý nghĩa trong tiếng Việt và nguồn gốc tên gọi Trong tiếng Việt, MES thường được gọi là “Hệ thống Thực thi Sản xuất” hoặc “Hệ thống Điều hành Sản xuất” để phản ánh đúng bản chất hoạt động của hệ thống. Tên gọi Manufacturing Execution System xuất phát từ khả năng “thực thi” (execute) các kế

Khái niệm “lực lượng sản xuất” tuy bắt nguồn từ lý thuyết kinh tế cổ điển, nhưng vẫn giữ vai trò chủ đạo trong việc phân tích và điều hành các hoạt động sản xuất kinh doanh ngày nay. Vậy cụ thể hơn thì lực lượng sản xuất là gì? Có những yếu tố này cấu thành lực lượng sản xuất? Hãy cùng Base.vn tìm hiểu chi tiết trong nội dung sau. 1. Lực lượng sản xuất là gì? 1.1 Định nghĩa lực lượng sản xuất theo học thuyết Mác – Lênin Theo lý thuyết Mác – Lênin, lực lượng sản xuất được định nghĩa là tổng thể năng lực thực tiễn của xã hội được sử dụng trong quá trình sản xuất ra của cải vật chất. Đây là sự kết hợp hữu cơ giữa người lao động và tư liệu sản xuất, tạo nên sức mạnh tổng hợp để biến đổi tự nhiên phục vụ cho nhu cầu con người. Trong bối cảnh hiện đại, định nghĩa này được mở rộng để bao gồm cả yếu tố khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo và nền kinh tế số. Các chuyên gia kinh tế đương đại cho rằng lực lượng sản xuất không chỉ gói gọn trong việc tạo ra sản phẩm hữu hình mà còn bao gồm cả việc sản xuất dịch vụ, tri thức và các giá trị phi vật chất khác. 1.2 Lịch sử hình thành và phát triển khái niệm lực lượng sản xuất Khái niệm lực lượng sản xuất được Karl Marx đề cập chi tiết lần đầu trong các tác phẩm của ông, bao gồm “Góp phần phê phán kinh tế chính trị” (1859) và “Tư bản luận” (1867). Trong đó, ông đã phân tích sâu sắc về mối quan hệ giữa con người, công cụ lao động và đối tượng lao động trong quá trình sản xuất xã hội. Từ đó, Friedrich Engels và Vladimir Lenin đã tiếp tục phát